De vingerafdrukscanner maakt langzaamaan een comeback aan de voorkant van smartphones. Onder meer de Chinese fabrikanten OnePlus en Huawei hebben de sensor ingebouwd onder het scherm in hun nieuwste modellen. Vermoedelijk zullen andere grote fabrikanten, waaronder marktleider Samsung, snel volgen.
De handige scanner is de afgelopen jaren verbannen naar de achterkant van het toestel, om plek te maken voor de steeds grotere schermen. Apple nam zelfs helemaal afscheid van de technologie en ontwikkelde Face ID, 3D-gezichtsherkenning om je telefoon te ontgrendelen.
De scanner aan de achterzijde heeft in de praktijk enkele nadelen. Doordat telefoons tegenwoordig het formaat van een boterham hebben, moet je over grote handen of lange vingers beschikken om makkelijk bij de sensor te kunnen. En dan nog kun je altijd mistasten en per ongeluk de cameralens aanraken, waardoor foto’s er ineens wazig uitzien. Verder is de scanner onbruikbaar als de telefoon plat op tafel ligt.
Nu plaatsen sommige smartphonemakers de vingerscanner weer terug aan de voorzijde – niet in de zwarte rand aan de onderkant van het toestel, ook wel de ‘kin’ van een telefoon genoemd, maar letterlijk ónder het scherm.
De technologie is wel compleet anders. Een reguliere, capacitieve scanner legt de vingerstructuur vast door de geleiding te meten van verschillende huidlagen. Maar een sensor onder het scherm kun je niet aanraken, dus kiezen de meeste fabrikanten nu voor een optische lezer die in feite een foto maakt van jouw vingerafdruk.
Het Chinese Vivo was de eerste die in januari 2018 een prototype liet zien met deze technologie. Daarbij kijkt een camerasensor die is ingebouwd onder het display tussen de afzonderlijke led-pixels van het scherm door en registreert licht dat weerkaatst van jouw vinger. Elke vinger heeft een uniek patroon; zo kan de software je herkennen en de telefoon ontgrendelen.
Inmiddels hebben ook Huawei en OnePlus de technologie omarmd. Ik heb de OnePlus 6T de afgelopen drie weken getest en daarbij gelet op de nieuwe vingerafdrukscanner onder het scherm. Is dit een verbetering? In sommige opzichten wel, maar er kleven ook een aantal nadelen aan.
Voorzijde is een logische plek
Het grootste voordeel is de locatie. De klunzige zoektocht naar het ‘kuiltje’ aan de achterkant is verleden tijd. Geen vieze cameralens en vlekjes op de foto meer. Je greep verplaatsen om bij de scanner te kunnen is ook niet meer nodig, waardoor er minder kans is dat je het toestel per ongeluk laat vallen. Best handig, gelet op het feit dat toptoestellen tegenwoordig bijna helemaal van glas zijn.
De voorkant is een veel logischere plek voor een vingerscanner. Hoe je de telefoon ook vasthoudt of neerlegt, het scherm is altijd naar jou gericht. Dus is de scanner ook makkelijk te bereiken.
Zeker aan tafel maakt dit een groot verschil. De telefoon optillen of toch maar je pincode intoetsen hoeft niet meer. Leg je vinger op het scherm en je bent binnen.
Twee handelingen in plaats van één
Toch zijn er ook nadelen. In het scherm zit geen kuiltje, waardoor je niet kunt voelen maar je vinger precies op de juiste plek moet houden. Dat moet op een specifieke plek, recht boven de sensor. Op de tast je telefoon ontgrendelen is dus lastig; je moet naar het display kijken.
Verder is het soms nodig om twee handelingen uit te voeren, voordat de telefoon is ontgrendeld. Eerder legde je je vinger op de scanner en kon je meteen aan de slag. Nu moet je eerst het display activeren.
Dat gebeurt in veel gevallen vanzelf, als je het toestel optilt of uit je jaszak haalt. Maar als de smartphone al een tijdje op tafel ligt met het scherm uit, moet je er eerst op tikken of de powerknop indrukken. Een kleine moeite, maar wel iets dat eerder niet hoefde.
Iets minder snel en betrouwbaar
Snelheid is sowieso een aspect waar je op inlevert. Volgens OnePlus heeft de nieuwe scanner 0,34 seconden nodig om de telefoon te ontgrendelen. Bij de OnePlus 6 met scanner achterop duurt het een kwart seconde.
Dat kleine verschil merk je in de praktijk. Een smartphone ontgrendel je dagelijks tientallen keren. Als dat een fractie langer duurt, is de totale gebruikservaring minder soepel. Bovendien had ik regelmatig dat de scanner mijn vingerafdruk niet goed registreerde.
Kortom: de traditionele scanner is vooralsnog betrouwbaarder en sneller, maar dat is iets dat in de loop van de tijd ongetwijfeld zal verbeteren. Volgens OnePlus is de software achter de sensor zelflerend, zodat de telefoon jouw vingerafdruk steeds sneller herkent.
Licht in het donker
En dan is er nog de flitsende animatie die OnePlus heeft bedacht voor de scanner. Als jouw vinger het scherm raakt, verschijnt er een soort bolbliksem in felgroene kleuren. Het ziet er tof uit, maar in een donkere ruimte is het storend. Ongemerkt je telefoon ontgrendelen in een bioscoopzaal kan haast niet, en je partner naast je in bed vindt het felle licht vast ook niet prettig.
De heldere animatie heeft een technische reden. Hoe feller het scherm, hoe meer licht de sensor onder het display opvangt dat via jouw vinger wordt weerkaatst. Prima, maar irritant is het wel.
Gelukkig zijn fabrikanten druk bezig met nieuwe vingerscanners die niet met licht werken. Zo plaatst Samsung in de Galaxy S10 naar verluidt een exemplaar onder het scherm dat werkt met ultrasoon geluid. En het Zweedse bedrijf Fingerprint Cards werkt aan een ultrasone scanner waarbij je het hele scherm kunt gebruiken om de vingerafdruk te lezen. Dan hoef je je vinger niet meer op een specifieke plek te houden.
De volgende stap is het integreren van de vingerafdrukscanner in het scherm, maar dat duurt waarschijnlijk nog enkele jaren. Voorlopig moeten we het dus doen met vingerscanners onder het display, zoals in de OnePlus 6T. En die zijn nog niet zo goed als de traditionele, capacitieve vingerafdrukscanner die Apple in 2013 voor het eerste inbouwde in de iPhone 5S.